KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLAR
KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLAR (KKE)
Kişisel koruyucu ekipmanlar çalıştığınız ortamda öncelikle
kendimizin olmak üzere çevremizin güvenliğini korumak için kullandığımız
malzemelerdir. Amacı herhangi bir iş kazasının çıkmasını önlemek, işçi
sağlığını korumak ve kaza anında en az hasar atlatılmasını sağlamaktır. Kişisel
emniyet ile ilgili başlıklar şu şekilde sıralanabilir.
· Başın korunması
· Gözün korunması
· İşitme duyusunu korunması
· Sollunum organlarının
korunması
· Giyinme
· Eldivenler
· Ayakkabılar
· Kişisel aksesuarlar
İş elbiseleri olarak kullanılan baretler başı koruma amaçlı ortaya çıkmıştır. Çalışan güvenliği açısından son derece önemli bir giysidir. Baretler bir çeşit kask modelidir, fonksiyonları aynıdır. Başı, vurmalara karşı, yukarıdan düşen objelere karşı, düşme sonucunda vurmalara karşı korur. Hatta yağmura ve soğuğa karşı da koruma özellikleri mevcuttur. Ayrıca saçlarınız uzunsa, bunları toplayın ve baret ile örtün. Sert bir malzemeden üst kısmı vardır. Baretlerin iç kısmı darbeleri yumuşatan malzemelerle kaplanmıştır. Baretlerin üst kısmı başa tam oturmaz, içindeki kayışla başa oturtulur. Kayışlarla baretin üst kısmı arasında boşluk vardır ve baretin iç kaplaması darbe emici materyallerdendir. Aracın altında çalışırken emniyet kaskı giyilmelidir. Bu, kısmen aracın altındaki çıkıntılara vurabileceğinin için ve kısmen de araçtan sıvılar ve metal parçalar düşebileceği için gereklidir. Baretler başa kayışlarla oturtulur. Çene altından bir kayışla da sabitlenebilir. Baretin içindeki 4-6 adet baş üstü kayışlarıyla her başa göre ayarlanabilir. Baretin başa tam oturması güvenlik açısından gereklidir. Baretlerin havalandırma delikli modelleri de vardır. Bu tür baretlerin üst kısmında delikler bulunur. Bazı modellerinde bu delikler sabit bazılarında açılıp kapanabilir yapılır. Başa tamamen oturduğu ve uzun süre kaldığı için havalandırma delikleri rahatlatıcı olur. Ayrıca yağmura ve kötü hava şartlarına karşı yağmur kanalı bulunur. Baretin ön kısmı biraz daha öne çıkıktır. Böylece yağmurdan yüzü korur daha rahat çalışmaya imkan sağlar. Ayrıca alın kısmına denk gelen bölümde ter bantları vardır. Sıcak havalarda bedene çalışan kişilerin terlemeye karşı rahat şekilde çalışmasını sağlar. Terin yüze inmesini engelleyen alın bölgesinde ter bandıyla daha konfor sağlanır. İş güvenliği açısından baretlere başka objelerin eklenebilir olması da düşünülmüştür. Kulakları gürültüden korumak amacıyla kullanıla kulaklık barete takılabilir veya kendinden baret modelleri yapılmaktadır. Ayrıca bas iş kolları için üzerine lamba takılmış baretler tercih edilmektedir. Baret lambalı modeller baretin üst orta kısmına monte edilmiş bir lambadan oluşur. İş elbiseleri olarak kullanım amaçları esas olarak yukarıdan düşen ağır cisimlere karşı veya çarpmalardan başı korumaktır. Elektrik çarpmalarında da baş güvenliği açsından baretler etkilidir. Yanı sıra kötü hava şartlarından, yağmurlardan da korur. Baretlerin içine giyilen soğuğa karşı özel şapkalar da üretilmektedir. Yazın yakıcı güneşten vücudun baş ve yüz kısmını korur. Ayrıca kimyasallara ve UV ışınlarına karşı korumak için de baret takılır. Makinelerle çalışan işçilerin saçlarını da makinelere kapılmaya karşı korur. Baretler çalışılan ortama göre sıcaktan, soğuktan, nemden başı korumaktadır. Baretler plastik çeşitleri olan abs plastik veya polietilenden üretilir. Yalıtkan malzeme kullanılması güvenlik açısından önemlidir. Baretin dış kabuk kısmı bu dayanıklı malzemelerden yapılır. Çeşitli kumaşlar da kullanılabilir. Baretlerin ter batları sabit veya değiştirilebilir olur. Bunlar deri veya kumaş yapılır. Terleme bantları alın kısmını boydan boya kaplar. Baretler iş güvenliği açısından önemli bir iş güvenliği elbisesidir. Tehlikeli ve güvenlik gerektiren işlerde çalışanlar kullanır. Madenlerde çalışan kişiler için hayati önem taşır. Taş veya kaya düşmelerinden, çarpmalardan başı olabildiğince baretler korur. Ayrıca madenler için baret lambalı modeller çok kullanışlıdır. İnşaatlarda, şantiyelerde veya tersanelerde çalışanlar baret kullanmalılar. Yüksekten düşmelere, cisim düşmelerine, vurmalara karşı başı baretler korur. Ayrıca dış mekanda çalıştığı için hava koşullarına karşı da baretler iyi bir koruma sağlar. Demir-çelik sanayi, endüstri sektörü gibi yerlerde çalışan kişiler için baret takma güvenlik açısından gereklidir. +50 dereceye kadar sıcaklıktan koruyan baretler, UV ışınlarına ve elektrik çarpmalarına karşı da koruma sağlar. Genel kullanım amaçlı iş güvenliği baretleri EN 397 standardına uygun olmalıdır. Kişisel güvenlik iş elbiselerinden olan baret kullanımı çalışanlar için hayati önem taşımaktadır, kesinlikle kullanılmalıdır.
Gözler; tozun, buharın, metal çapaklarının ve kaynak
kıvılcımlarının girmesine karşı korunmalıdır. Bileme işleri için ince, çok
hızlı hareket eden metal ( veya plastik ) parçacıklar oluşturur. Kopan
hortumlardan kaçan gazlar ve sıvılar son derece sıkıştırılmış olabilir ve aracın
çalışırken üzerinize yağ veya paz düşebilir. Bu yüzden her zaman göz koruyucu
bir şeyler takmak akıllıca olur. Emniyet gözlükleri çarpmaya dayanıklı
merceklere sahip olmalıdır ve yeterli yan koruma sunmalıdır. Gözleri ve yüzü
korumak için emniyet gözlükleri yüz siperlikleri kullanılır. Yaptığınız işe
uygun koruma şeklini kullanın. Örneğin, kaynak işlerinde kaynak gözlükleri veya
kaynak yüz siperliği kullanın ve soğutma maddesi kullanırken emniyet gözlükleri
takın.
Göz koruma ekipmanları çeşitleri şöyledir:
- İş güvenlik gözlükleri
- Çapak gözlüğü
- Esnek iş güvenliği
gözlüğü
- Buğulanmaz iş güvenlik
gözlüğü
- Ergonomik iş güvenlik
gözlüğü
- Kendi gözlüğünüzle
kullanabileceğiniz iş güvenlik gözlüğü
- Google şeklinde iş
güvenlik gözlüğü
- Kaynak maskesi/gözlüğü
- Göz duşu
Göz koruma ekipmanları ile ilgili standartlar aşağıdaki
gibidir:
EN 166: 2001 Kişisel göz koruma spesifikasyonları
EN 167: 2001 Optik test yöntemleri örneğin hafif difüzyon,
küresel, astigmat kırıcı gücü vs.
En 168: 2001 Optik olmayan test yöntemleri örneğin mekanik
güç, sıvı damlaları & sıçramalar vs.
EN 170: 1992 Kişisel göz koruma – Endüstriyel kullanımlar
için UV filtreleri
EN 172: 1995 Kişisel göz bakımı – Endüstriyel kullanım için
güneş ışığı filtreleri
EN 165: 1995 Kişisel göz bakımı – Koşulların tanımı
İşitme duyunuz uzun süre devam eden yüksek gürültüye maruz
kalacak ciddi bir şekilde zarar görebilir (örneğin havalı aletlerle çalışma
sırasında). Kulaklarınızı korumak için kulak tıpası takın.
İşitme duyusu koruyucuları çeşitleri ve ilgili standartlar
aşağıda belirtilmiştir.
Kulaklık ( Standart: EN: 352-1 )
Barete takılabilen kulaklık (EN 352-3)
Kulak tıkacı ( Standart: EN 352-2)
Boya yaparken veya zararlı buhar yayan kimyasalları
kullanırken maske veya dumana karşı koruma sağlayan gaz maskesi takmalısınız.
Solunum koruyucu ekipmanlar genel olarak havayı temizleyen ve temiz hava
sağlayan sistemler olmak üzere ikiye ayrılır. Ekipman seçerken doğru filtre
seçimi yapılmalıdır. Toz maskeleri gazlara, gaz maskeleri tozlara karşı koruma
sağlamaz. Maskeler oksijeni yetersiz ortamlarda kullanılmamalıdır. (minimum
%19.5 oksijen ). Sakallı veya favorili / bıyıklı iken kullanılmamalıdır. Maskeler
aşağıda sınıflandırılmıştır.
Toz maskesi
Standart: EN 149
Karbon filtreli maske
Standart: EN 149
Yarım yüz gaz maskesi
Standart: EN 140
Tam yüz maskesi
Standart EN 136
GİYİNME
Atölyede giyilen giysiler dayanıklı ve rahat olmalıdır. Aynı zamanda doğru ölçüde olmalıdır, çünkü bol giysiler çok kolay bir şekilde aracın hareketli parçalarına veya makineye sıkışabilir. Uzun elbise kolları ve pantolonları kısa olanlardan daha iyidir, çünkü kollarımız ve bacaklarımız beklenmedik bir şekilde sıcak veya keskin nesnelere dokunabilir.
Bir sıyrık, keskin veya yanık, çalışma kabiliyetinizi
günlerce ciddi bir şekilde etkileyebilir. Ellerinizi keskin kenarlardan, yüksek
sıcaklıklardan, zararlı kimyasallardan ve diğer tehlikelerden korumak için,
yapılan işe uygun olarak pamuk, deri veya lastik eldivenler giyin. Bol
eldivenlerin bol giysiler kadar tehlikeli olduğunu unutmayın. Bununla birlikte,
eldiven giyilmemesi gereken bazı durumların olduğunu unutmayın. Örneğin motoru,
otomatik şanzımanı, fren hidrolik hatlarını sökerken ve takarken tüyler, kumaş
parçaları veya iplik mekanizmaya kolayca girer ve arızaya veya bozukluğa neden
olur. Bu yüzden, bu işler eldiven kullanılmadan yapılmalıdır. Sıcak radyatör
kapağını açmak zorundaysanız, kapağı çevirmeden önce etrafını atölye havlusu
sararak kendinizi korumalısınız. Pamuk eldiven giymeyin, sıcak soğutma suyu
radyatörün dışına fışkırırsa eldivenlerin içini ıslatabilir ve özellikle ciddi
yaralanmalara neden olabilir.
Eldivenler aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
Dikişli eldivenler
Dikişli eldivenlerin deri kısımları, kullanılan kaliteli
malzeme, derinin işlenme şekli ve dikiş tekniği sayesinde su geçirmezlik
özelliği, yağdan koruma ve ısıya dayanıklılık özelliklerine sahiptir. Su
geçirmez modellerin yanında, keskin malzemelerle çalışılan ortamlar için farklı
deri ve dikiş kullanılan modeller, bilek korumalı modeller mevcuttur.
Kaynak işleri için farklı modeller geliştirilmiştir. Uzun
bileklik, güçlendirilmiş avuç içi, dikişlerde biye kullanılan modeller ile
kaynak metoduna uygun farklı eldivenler mevcuttur. Kevlarr, Normexr, Zetexr,
Pbir gibi ısıya dayanıklılıkları yüksek fiber malzemeler ile hazırlanan
eldivenler 1000C ile 8000C arasındaki sıcaklıklardan
korur.
Örgülü eldivenler
Farklı özelliklere sahip ipliklerden yapılan örme eldivenler
rahat kullanımın yanı sıra yüksek koruma sağlarlar. Avuç içi ve parmak uçları,
nitril gibi malzemelerle kaplanan eldivenlerin aşınmaya karşı dirençleri
artırılmıştır ve rahat çalışma imkanı sağlarlar. DyneemaR fiber ve cam elyafı
ile güçlendirilmiş öreme eldivenler bir çok mekanik tehlikeye karşı yüksek
koruma sağlar. Yağlı ortamlarda keskim malzeme kullanılan ve kesici ağızların
kullanılan endüstrilerde, yüksek koruma sağlar. Özellikle cam ve otomobil
endüstrisinde yaygın olarak kullanılır. Avuç içi ve parmakları lateks ile kaplı
örgü eldivenler nemli, kuru ya da kaygan, ağır, aşındırıcı, hafif keskin
malzemelerle çalışılması durumu uygundur. Bileği koruyan uzun modeller
mevcuttur. Kevlar fiber ile güçlendirilmiş örgü eldivenler kesilmeler yanında
ısıya karşı da koruma sağlar. Kullanım ihtiyacına göre parmakları açıkta
bırakan ve kolları koruyan modelleri mevcuttur.
Kimyasal dayanımlı eldivenler
Kimyasal tehlikelere karşı koruma sağlar. Ancak karşılaşılan
kimyasal çeşidin çok fazla olması sebebiyle, her birine karşı özel
geliştirilmiş malzemeler kullanmak gerekir. Yağlar ve hidrokarbonlar için
nitril, pil ve bazı seyreltilmiş asitler için neopren, sulandırılmış
kimyasallar için neopren ve lateks karışımı kaplamalı eldivenler koruma sağlar.
Ait boyası, galvaniz kaplama, yüzey işlemleri gibi özel uygulamalar için
kimyasal koruyucu eldivenler geliştirilmiştir. Aşındırıcı ve yağlı malzemelerle
çalışılması durumunda nitril kaplı eldivenler hem rahat çalışma imkânı sağlar
hem de aşınmaya karşı dayanıklıdır. El sırtı havalandırmalı ve sırtı tamamen
kaplı eldiven modelleri mevcuttur.
Kaynakçı eldiveni
Materyal ve bileklik kısmı deri malzemeden yapılır.
Bileklik
Kesilmelere karşı dayanıklı Para-Aramid malzemeden üretilir.
Atölyede çok sık ağır nesneleri kaldırmak gerekir ve bu
nesneler ayağınıza düşebilir. Ayaklarınızı korumak için, çelik uçlu ve kaymayan
tabanlı emniyet ayakkabılarını giyin. Sandaletler ve arkası açık ayakkabılar
atölyede asla giyilmemelidir. Ayakkabılar yapılacak işin uygunluğuna göre
çeşitlilik gösterir. İş ayakkabıları ile emniyetli ayakkabıların sahip olması
gereken standartları EN 344 Avrupa Standardına göre üretilen ayakkabılar en
düşük seviyedeki tehlike riskine uygun üretilirler. Bunun dışında bazı özel
uygulamalar için geliştirilmiş standartlar mevcuttur. Aşağıdaki tabloda
güvenlik kategorilerini görebilir ve ihtiyacınıza uygun olanı
belirleyebilirsiniz. Ayak koruyucular aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir.
Klasik iş ayakkabısı
Trekking iş ayakkabısı
Çizme
Lastik çizme
Boy çizmesi
KİŞİSEL AKSESUARLAR
Bol, sarkan mücevherler ve kravatlar kolay bir şekilde aracın parçalarına veya makşneye sıkışabilir. Aynı zamanda metal aksesuarlar ısıyı derinize aktarabilir, boyalı ve plastik yüzeylerin üzerini çizebilir. Yüzükleri, kol saatlerini, bilezikleri, kolyeleri ve diğer aksesuarları çalışmaya başlamadan önce çıkartın.